Toyota Sports 800, choć niewielka, ma ogromne znaczenie dla japońskiej motoryzacji – to pierwszy seryjny samochód sportowy, produkowany przez Toyota Motor Corporation.

Auto trafiło na japoński rynek w kwietniu 1965, około dwóch i pół roku po prezentacji na targach Tokyo Motor Show 1962 jego prekursora – lekkiego, dwumiejscowego konceptu Toyota Publica Sports.

Prawie jak koncept
Toyota Sports 800 (mająca wewnętrzne oznaczenie UP15) różniła się stosunkowo niewiele od modelu koncepcyjnego. W seryjnym samochodzie zrezygnowano z robiącej wrażenie, ale mało praktycznej, odsuwanej w tył osłony kabiny. Zamiast niej zastosowano tradycyjne drzwi i nowatorski, zdejmowany panel dachowy, który można było schować w bagażniku. Było to jedno z pierwszych zastosowań dachu typu targa w samochodzie seryjnym.

Oprócz tego, oszczędny silnik serii U zastosowany w koncepcyjnej Publice – 28-konny chłodzony powietrzem dwucylindrowy bokser o pojemności skokowej 697 cm³ zastąpiono mocniejszą wersją 2U-B o pojemności 790 cm³. Silnik o mocy 45 km przy 5400 obr./min napędzał tylne koła i zapewniał średnie zużycie paliwa jedynie 3,9 l na 100 km!

Lekka jak samolot
Moce silników liczone w dziesiątkach koni mechanicznych są dziś nie do pomyślenia w samochodach sportowych, jednak Toyota Sports 800 radziła sobie z tym pozornym deficytem na dwa ważne sposoby. Po pierwsze, nadwozie zaprojektowane przez Shozo Sato należało wówczas do najbardziej aerodynamicznych. Po drugie, główny projektant Tatsuo Hasegawa miał doświadczenie z branży lotniczej, co pomogło mu stworzyć auto lekkie i zwinne jak samolot akrobacyjny.

Samonośne nadwozie wykonano z cienkiej i mocnej stali, wykorzystując również blachy z lekkiego aluminium, z którego były zrobione niektóre panele karoserii, zdejmowana część dachu i ramy foteli. Dzięki temu Toyota Sports 800 ważyła jedynie 580 kg i rozpędzała się do niemal 160 km/h.

Japońska wyścigówka
W latach 1965–1969 w zakładach Kanto Auto Works (obecnie część Toyota Motor East Japan, Inc.) wyprodukowano tylko 3131 egzemplarzy modelu. Samochód nigdy nie był eksportowany, więc niemal wszystkie Toyoty Sport 800 miały kierownicę po prawej stronie. Powstała jednak seria około 300 aut z kierownicą z lewej strony, z których pewna liczba w ramach prywatnego importu trafiła do Stanów. Samochody te wyprodukowano z myślą o żołnierzach amerykańskich sił okupacyjnych na Okinawie.

Dzięki sportowym osiągom i półodkrytemu nadwoziu, Toyota Sports 800 zyskała dużą popularność wśród młodych kierowców. Auto osiągało również sukcesy w krajowych wyścigach, głównie długodystansowych, w których przewagę dawały mu niezawodność i małe zużycie paliwa. Przykładem może być 24-godzinny wyścig Fuji w roku 1967, w którym podium zdobyły trzy Toyoty, w tym Sports 800 na trzecim miejscu, za dwiema Toyotami 2000 GT.

Szacuje się, że pół wieku po rozpoczęciu produkcji przetrwało jedynie około 10 procent wszystkich wyprodukowanych Toyot Sport 800, a większość z nich znajduje się w Japonii. Toyota Sports 800, zwana często w skrócie Yota-Hachi (hachi to po japońsku 8), stała się autem poszukiwanym przez kolekcjonerów. Sławę przyniosły jej również oryginalne modyfikacje.

Początki hybryd Toyoty
Pierwszy sportowy samochód Toyoty stał się po latach polem do eksperymentów z nowoczesnymi napędami. Na Tokyo Motor Show 1979 Toyota przygotowała wersję Sports 800 GT Hybrid z silnikiem elektrycznym, dla którego prąd wytwarzał generator napędzany turbiną gazową. W roku 2011 na tokijskim salonie samochodowym zaprezentowano zbudowaną przez wychowanków Toyota Technical College z Tokio elektryczną Toyotę Sports EV-Twin. Jednak zapewne najbardziej widocznym dziedzictwem, jakie pozostawiła po sobie Toyota Sports 800, jest zastosowanie silnika typu bokser w sportowej Toyocie GT86.